ls/ftLx? g]kfnsf cflbjf;L -OlG8lhlgo; lkkn;\_ x'g\ /fO{ xf]Ogg\
OGb| s'n'ª -ls/ft_
ljljw efiff, ;+:s[lt, k/+k/fut e"dL, tyf e"dL / k|fs[lts >f]tdf cfwfl/t hLjg z}nL ePsf ls/ftLx? g]kfnsf cflbjf;L÷d"njf;L x'g\ . ls/ftleq $# eGbf j9L efiff, ;+:s[lt ePsf hfltx? 5g\ . g]kfn PsLs/0f;+u} /fHon] cjnDjg u/]sfn] Psefiff, Pswd{ ;lxtsf] lje]bsf/L gLltsf sf/0f cGo ljljw efiff, ;+:s[ltsf cflbjf;Lx? h:t} ls/ft ;+:s[lt cGt{utsf hfltx? klg pk]lIft /Xof] . h;n] ubf{ oL hfltx? cfly{s, /fhg}lts, ;fdflhs, ;f+;s[lts ;j} If]qdf kl5 5g\ .
@)$^ sf] hgcfGbf]ng kl5 lgdf{0f ePsf] ;+ljwfg @)$& n] g]kfn jx'hflt, jx';f+:s[lts, jx'eflifs b]z ePsf] :jLsf¥of] . cf7f}+ k~raifL{o of]hgf -@)$(–@)%$_ df lk5l8 kfl/Psf cflbjf;L hghfltx?nfO{ ljsf;sf] d"nk|jfxdf ;dflxt u/fpg] k|fjwfg /flvof] . ;f]xL cg';f/ tTsflng ;/sf/n] …cflbjf;L hghflt pTyfg /fli6«o k|lti7fg P]g @)%*Ú NofO{ …cflbjf;L hghflt pTyfg /fli6«o k|lti7fgÚ sf] :yfkgf ePsf] 5 . cflbjf;L hghflt pTyfg /fli6«o k|lti7fg P]g @)%*, cGt/fli6«{o >d ;+u7g dxf;lGw g+ !^(, sf] kl/efiff tyf cGo kl/efiff cg';f/ ls/fltd"nsf ljljw efiff, ;+:s[lt ePsf hfltx? cflbjf;L hghflt pTyfg /fli6«o k|lti7fgsf] cg';"rLdf ;"rLs[t x'g ;Sg] kof{Kt cfwf/ x'+bfx'+b} klg s]xL jfx]s w]/} hfltx? ;"lrs[t x'gjf6 jl~rt /x]sf 5g\ . h;n] ubf{ of] ;d'bfox? :jcl:tTj klxrfg tyf ljsf; k|s[ofdf ;xfefuL x'g] clwsf/jf6 jl~rt /x]sf 5g\ .
@$) jif{;Dd lje]bsf/L gLltsf] l;sf/ ePsf ls/ftLx? /fHojf6 nflbPsf] /fO{ ku/Lsf] n]kn] kf]ltPsf sf/0f cfh cfkm\gf] jf:tljs klxrfgjf/] g} cGof]n /x]sf] cj:yf 5 . ljZjsf cflbjf;Ln] cfkm\gf klxrfg k|lt uf}/j ub}{, clwsf/sf] n8fO{ nl8/x]sf] j]nf g]kfnsf ls/ftLx? eg] /fHojf6 ls/ftLsf] cl:tTj Wj:t kfg{ nflbPsf] /fO{ ku/Ldf g} uj{ ul//xsf 5g\ . cem cfkm\gf] ;lx klxrfgnfO{ 9fs5f]k ug]{ / ;lx klxrfgsf] prf/0f ug]{, vf]Hg]x?nfO{ pN6} hfltdf km'6 Nofpg], ef+8\g] h:tf cf/f]k / ts{ ug]{ klg ub{5g\ . h;sf sf/0f ls/ftLx?sf] k/+k/fut ;+/rgf ;lxtsf cfkm\gf df}lns klxrfgdf cf3ft k'lu/x]sf] 5 To;} k|lt ua{ ug'{ /fHon] @$) jif{;Dd nfb]sf] lje]bsf/L gLltsf] pkh dfq ge} xfdLdf ePsf] cGwf]kg klg xf] .
cfkm\gf] klxrfgn] sbflk hflt, ;dfh 6'qmb}g . j? klxrfgn] ;fd'lxstfdf jn k'¥ofp+b5 . ;d'bfosf] clwsf/ ;'lglZrt e} ljsf; k|s[ofdf ;xefuL x'g] cj;/ k|bfg ub{5 . ljljw efiff, ;+:s[lt ePsf ;d"xx?jLr Ps cfk;df xft]dfnf] u/L ljsf; k|s[ofdf cl3 j9\g] jftfj/0f jGb5 . cfhsf] cflbjf;L hghflt dxf;+3 o;sf] HjfnGt pbfx/0f xf] . h;df ;"lrs[t ;j} cflbjf;L hghflt Ps u7 e} cfkm\gf clwsf/ / ljsf;sf nflu ;fd'lxs kxn ul//x]sf 5g\ . ls/flt d"ns} lnDj', ofVvf, ;'g'jf/, lh/]n, xfo', yfdL, lwdfn, d]r] cflb hfltx? ;"lrs/0f eO{ cfTd ;Ddfgsf ;fy cfkm\gf ljsf; k|s[ofdf nfu]sf 5g\ . klxrfg -;"rLs[t_ ePsf sf/0f oL ;d'xx? u}/–ls/ftL klg ePsf 5}gg\ . cfkm\gf ;d'x eGbf 6f8f /x]sf cyjf km"6]sf 5}gg\ . Ps} efiff, ;+:s[lt ePsf cGo hfltx? -ysfnL, z]kf{_ h'g y'k|} hfltx?dfdf ;"lrs[t ePsf 5g\ . pgLx?df km"6 cfPsf] 5}g . emg Pstfdf jf+lwPsf / ;fd'lxs clwsf/sf cfjfhnfO{ bl/nf] kf/]sf 5g\ .
ls/ftLleq ljljw efiff, ;+:s[lt ePsf hfltx? 5g\ . tL ljljw efiff, ;+:s[ltx? ls/fltx?sf] klxrfg tyf ;DklQ x'g\ . oL ;j} hfltn] cfkm\gf] klxrfg k|fKt ug'{ eg]sf] ls/fltx?sf] Pstf / ljsf;sf] cfwf/ jGg' xf] . s'g} klg ls/ftL hfltsf] klxrfg x/fP ;du| ls/ftLsf] cl:tTjdf c;/ k'Ub5 . To;}n] ljljw efifff, ;+:s[lt ePsf ;j} vfn] ls/ftL hfltx?sf] clwsf/ ;'lglZrt ePdf g} ;du| ls/ftn] ljsf; k|s[ofdf ;xefuLtf x'g] jftfj/0f jGb5 / ;j} hflt ;d"xjLr ;befj sfod e} zflGtsf] ck]Iff ug{ ;lsG5 .
ls/fthGo ljljw efiff ;+:s[lt ePsf hfltx?sf] ;lx klxrfgnfO{ nTofpb} tyfslyt /fO{nfO{ ck|fs[lts ?kdf hj/hl:t hflt jgfp+g vf]Hbf, ljljw efiff, ;+:s[lt ePsf ls/ft d"nsf ljljw hfltsf hflto cl:tTj ;+s6df 5 . hflto :jklxrfgsf] clwsf/nfO{ nTofPs} sf/0f oL hfltx?jLr ;dembf/Ldf sdL /xg'sf ;fy} ls/ft k|b]zsf] ;jfndf ;dfg cjwf/0ff / k|efjsf/L cfGbf]ng ug{ g;s]sf] cj:yf 5 . hflto klxrfgn] x}g lje]b, pk]Iffn] km'6nfO{ lgDTofp+b5 . To;}n] ;j}n] ;j}sf] klxrfg, cl:tTjnfO{ :jLsf/L Pstfsf nflu jftfj/0f tof/ ug{ h?/L 5 .
…/fO{x?Ú hfltljz]if xf]Ogg\ eGg] s'/fdf ljleGg n]vs, cg';Gwfgstf{ tyf a'l4lhljx?sf egfOx? M
· …/fO{ ;+1f w]/}kl5 cyf{t\ lj=;+=!*#! sf] cf;kf;df k[YjLgf/fo0f zfxn] ls/ft k|b]znfO{ cfw'lgs g]kfndf ;lDdlnt u/fPkl5 Jofks ?kdf k|of]u x'g yfn]sf] b]lvG5 . To;tfsf pgn] …lhdLbf/Ú / …tfn'sbf/Ú lgo'Qm u/L …/fO{Ú / To;/L g} ufpFsf] k|d'v lnDa"x?nfO{ …;'AafÚ dfg kbjLn] lje"lift ul/lbPsf lyP . sfnfGt/df oL dfg kbjLsf] k|of]un] ubf{ ;Dk"0f{ hftLo ;d'bfonfO{ g} c+ufNg k'u]sf] x'Fbf lhdLbf/x? …/fO{Ú, lnDa"x? …;'AafÚ / ofVvfx? …b]jfgÚ elgP .Ú -gu]Gb| zdf{, g]kfnL hghLjg, bflh{lnË, ef/tM crnf eujtL k|sfzg, hgj/L !(&^, k[i7–!)) / !)!_
· …k[YjLgf/fo0f zfxn] ls/ft If]qnfO{ sl/a !*#! lj=;= cyjf nueu !&&$ O{:jL ;Dddf a[xt\ g]kfnLdf ld;fPkl5 dfq /fO{ zAbsf] Jofks k|of]u x'g yfn]sf] xf] . /fO{ zAbsf] k|of]u d'Vo sf/0fdf k[YjLgf/fo0f zfxn] To; If]qsf k|d'vx?nfO{ :yfgLo k|zf;s lgo'Qm u/]sf / ltgdWo] vDa"x?nfO{ /fO{ kbjL lbOg' g} xf] .Ú -/fh]z uf}td, s]=yfkf du/, 6«Oan OYgf]u|fkmL ckm g]kfn, k[i7 !%% / !%^_
· …ls/ft hfltsf j+zh / Ps k|d'v xfFuf dflgPsf /fO{x?, ;'?df s'g} hflt ljz]if lyPgg\ eGg] c8\sn ug{ ;lhnf] 5, lsgeg] /fO{ zAb /fhfsf] kof{oafrL xf] / cl3 o;nfO{ pkflwsf ?kdf dfq k|of]u ul/GYof] .Ú -gu]Gb| zdf{, g]kfnL hghLjg, bflh{lnË, ef/tM crnf eujtL k|sfzg, hgj/L !(&^, k[i7–!))_
· …/fO{Ú zAb lhdLbf/x?nfO{ lbOPsf] kbjLsf] gfd xf] .Ú -/fh]z uf}td, s]=yfkf du/, 6«Oun OYgf]u|fkmL ckm g]kfn, k[i7 !%%_
· …/fO{, lnDa", d'lvof / b]jfg kb kfPsf JolQmx?nfO{ ltgLx?sf] lsk6 e"ldsf] ;Ldf lgwf{l/t ul/Pkl5 e"ld;'wf/ / /fh:j ;+sng ug]{ lhDd]jf/L lbOPsf] lyof] . ltgLx? :yfgLo jf If]qLo k|d'vx? ;d]t lyP . lsk6 eGgfn] dflg;sf] c?nfO{ laqmL ug{ g;lsg] hldg xf] . o; cy{df hldgsf] ;'wf/af6 kmfObf / ;x'lnot k|fKt x'GYof] . o;df lsk6x? k}t[s clwsf/ eP, k}t[s ?kd} /x]sf] kbjL Pp6f a]Un} ;d'bfo a'emfpgdf k|of]u x'g yfNof] .Ú -/fh]z uf}td, s]=yfkf du/, 6«Oan OYgf]u|fkmL ckm g]kfn, k[i7 !%^_
· …/fO{Ú zAb /fhfaf6 pTkGg ePsf] xf] . o; kbjL vDa"jfgdf uf]vf{ cflwkTokl5 k[YjLgf/fo0f zfxaf6 vDa" k|d'vx?nfO{ lbOPsf] lyof] elgG5 t/ To;eGbf cl3 klg k"j{ g]kfnsf] ;]g zf;sx?n] ltgLx?nfO{ To; k|sf/sf] ;+af]wg u/]sf] kfOG5 . oBkL …/foÚ elgg] pkflwnfO{ uf]vf{nLx?n] …/fO{Údf kl/jt{g u/]sf lyP .Ú -s'df/ k|wfg, b uf]vf{ sGSj]i6\;\, k[i7–%@_
· …ha klxn] vDa"x? / To;kl5 lnDa"x? uf]vf{nLx?af6 k/flht eP, uf]vf{sf /fhfn] ;+ejtM pgsf k/flht b'Zdgx?nfO{ ;fGTjgf lbg] p2]Zon] pgLx?dWo]sf Hofb} k|efjzfnL JolQmx?nfO{ cf1fkq lbP/ s]xL lhNnfx?df zf;g ug]{ clwsf/ k|bfg u/] . oL cf1fkqåf/f vDa"x?nfO{ …/fO{Ú kbjL / lnDa"x?nfO{ ;'Aaf kbjL lbOPsf] lyof], h;sf] cy{ Jofjxfl/s ?kdf p:t} lyof] .Ú -Pl8g\ e]lG;6f{6, uf]vf{h, k[i7–(&_
· …ltgLx?sf] k'Vof}{nL hldgsf] clwsf/nfO{ k[YjLgf/fo0f zfxn] k"0f{?kdf dfGotf lbP . pgn] :yfoLo ls/ftL k|d'vx? lgo'Qm u/], h;nfO{ /fhsLo cf1fkq -nfndf]x/_ lbP/ cfb/k"0f{ …/fO{Ú cyjf k|d'v kbjL lbP tfls ltgLx? / /fHosf] aLrdf dWo:ytf sfo{ xf];\– k|s/0f lta| ?kdf lj:tf/ x'Fb} uPsf] uf]vf{ /fHo;+u ev{/ lhltPsf] If]qnfO{ k|ToIf zf;g ug]{ k|zf;gLs oGq lyPg .Ú -rfN;\ dSbf}un, b s'n'ª /fO{, k[i7–*_
· …dfem ls/ftdf klxn]sf k|d'vx? x6fOP / ltgLx?sf] 7fpFdf /fO{sf ?kdf c? ls/ftx?nfO{ lgo'Qm ul/P .Ú -/fh]z uf}td, s]=yfkf du/, 6«fOan OYgf]u|fkmL ckm g]kfn, k[i7 !%%_
· …jf:tjdf ljrf/ ug]{ xf] eg] cfhsf] cy{df /fO{ zAbsf] k|of]u k[YjLgf/fo0f zfxsf] ls/ft k|b]znfO{ cfw'lgs g]kfndf ;lDdlnt u/fPkl5 cyf{t\ laqmd ;+jt\ !*#! sf] cf;kf;b]lv g} Jofks?kdf k|of]u x'g yfn]sf] b]lvG5 . sf/0f To; ;dodf pgn] ufpFsf hfGg];'Gg] JolQmnfO{ :yfgLo k|zf;ssf ?kdf lhdLbf/ / tfn'sbf/ lgo'Qm u/L …/fO{Ú To;/L g} ufpFs} k|d'v JolQm lnDa"x?nfO{ …;'AafÚ tyf ltgsf pk;d"xnfO{ ljleGg dfg kbjLn] lje"lift u/fPsf lyP .Ú -hgsnfn zdf{, xfd|f] ;dfh –Ps cWoog, sf7df8f}+ ;femf k|sfzg @)#( ;fn, k[i7–@*^_
· …/fo zAb /fhf zAbsf] cke|+z xf] . ======= /fO{ zAb eg] /fo zAbs} cke|+z b]lvg cfpF5 .Ú -lzjs'df/ >]i7, lnDa'jfgsf] P]ltxfl;s cWoog, wgs'6f, >LdtL u+ufb]jL >]i7, @)$@, k[i7–(!_
· /fO{ hflt xf]Og, kb xf] -;femf km"njf/L 8f]/jxfb'/ lji6_
· /fO{ kbjL ePsf] cfwf/ ;L=Pd= vDj" -gfDrL, blIf0f l;lSsd_ åf/f k|sflzt ……/fO{ sf] x'g\ ?Ú eGg] k|sfzgn] klg k|i6 kf/]sf] 5 . …/fO{Ú zAbsf] Jofks k|of]u nueu ;ft bzs cl3b]lv dfq ePsf] Oltxf;n] jtfp+b5 . ;dosf] cGt/fndf ha ha g]kfnL hfltjLr df}lns eflids / ;f+:s[lts d"No dfGotfx?sf] nx/ rNof] ;f] bf}8df efu lngnfO{ of] …/fO{Ú zAb jf ;+1f clxn] Pp6f ljjfbsf] s73/fdf pleg uPsf] 5 . -;L=Pd= vDj"_
· k|frLg sfndf dfnkf]t jf lt/f]ef/f] p7fpg] Ps kbflwsf/L . tYo cg';f/ ls/ftL vDj"x?n] g]kfn PsLs/0f cleofg cGtu{t cfkm\gf] ;fj{ef}d ;Qfl;t ;f6]sf] pkflw / …ku/LÚ hf] /fO{sf] df}lns Jo'TkGg zAb / hft j'lemb}g -;L=Pd= vDj"_
· k[YjLgf/fo0f zfxsf] g]kfn PsLs/0f cleofgdf s'6gLltåf/f lnDj"x?sf] /fHo lnDa"jfg ;Djt\ !(!$ df ;'jfª\uL -;'Aaf_ kb / nfndf]x/ ydfO{ lbPkl5 ;'Aaf eP . To;} u/L ;Dat\ !*#@ lt/ g} vDa"x?sf] /fHo vDa"jfgdfly nuftf/ cfqmd0f u/L cfkm\gf sAhfdf cfPkl5 vDa"nfO{ …/fO{Ú kb\jL / k|lti7f ;"rs …ku/LÚ ;lxt nfndf]x/ lbP/ …/fO{Ú agfof] . qmd}n] ;'g'jf/ hflt …d'lvofÚ eP eg] ofSvfx? …b]jfgÚ eP cf} t/fO{sf yf?x? …rf}w/LÚ ePsf x'g\ . tbk/fGt g]kfn /fli6«o PsLs/0fsf] cleofgdf k"jL{ g]kfnsf] ljleGg ls/ftj+zLo clw/fHox?nfO{ tLg k|fb]lzs If]qdf ljefhg u/L jNnf] ls/ft, kNnf] ls/ft / dfem ls/ft egL gfdfs/0f ul/of] . tL tLg k|fb]lzs e"efu cGtu{t jNnf] ls/ftdf d'lvof -;'g'jf/_, kNnf] ls/ftdf ;'Aaf -lnDj"_, b]jfg -ofSvf_, /fO{ -g]jfxfª_, tyf dfem ls/ftdf /fO{ -vDa"_ ;d"xsf] lsk6Lo k|fb]lzs If]q kb{Yof] .
lsk6Lo zf;gsfnqmddf lsk6sf k|d'v zf;snfO{ dfq …/fO{Ú elgGYof] . h;n] ;/sf/L dfnkf]t jf lt/f]–ef/f] p7fpg'sf ;fy} ljleGg /}tL dfly zf;g ub{y] . /}tLnfO{ …lhdLÚ jf k'?ifnfO{ …lhDbf/Ú, :qLnfO{ …lhDbf/gLÚ elgGyof] . /fO{sf /}tLx?dWo] rflDnª, jfGtfjf, s'n'ª, lkndf]ª, ;f]tfª, g]jfxfª, ofDkm" , ;fDkfª, y'n'ª, vflnª, rf}/f:of, nf]xf]?ª, cflb -xfn /fO{ eg]/ n]Vg]x?_ lyP . To; k|yf cg';f/ /fO{nfO{ pk/fhf ;/xsf] clwsf/ k|fKt lyof] eg] pgsf] d[To'kl5 /fO{sf] 5f]/f h]7fn] dfq …/fO{Ú x'g kfp+bYof] / cGo 5f]/fx? rflx+ /}tL jf lhdL g} x'Gy] . kl5 lsk6Lo zf;g k|0ffnL lj36g ePkl5 /}tL jf lhdLnfO{ klg /fO{ eGg yflnof] .
…/fO{Ú zAbsf] pTklt …/foÚ sf] cke|+lzt zAb x'g'k5{, h;sf] zflAbs cy{ x'g hfG5 …GofoÚ jf jsfnt . Gofokfns jf ;xL jsfnt ug{ ;Sg] cf]h:jL JolQmnfO{ g} k|lti7f ;"rs tTsfnLg zf;sx?n] …/fO{Ú sf] pkflw lbg] ul/Psf] a'lemG5 . k|;+uj;\ tTsfnLg l;lSsd nufot ef/tdf klg pQm ;Ddfghgs …/fO{Ú, …;'AafÚ / …b]jfgÚ kb s'g} cf]h:jL JolQmnfO{ k|lti7f ;"rs pkflw k|bfg ul/GYof] . pbfx/0fsf nflu k"j{ l;lSsd kfr]–vfgLsf :juL{o 6S;f/L rGb|aL/ k|wfgsf 5f]/f eLdaxfb'/ k|wfgnfO{ l;lSsd jg ljefusf] clwsf/L x'+bf bIfzLn sfo{ / kof{j/0f ;DjGwL 7"nf] of]ubfg lbP jfkt ;g\ !($# df tTsfnLg ;/sf/n] …/fO{Ú ;fx]asf] kb\jL lbPsf lyP . To:t} jd]{ssf sfhLnfO{ k|zf;g sf}zntfsf nflu …b]jfgÚ kbn] /fl6«o ;Ddfg lje"lift ul/Psf lyP .
…/fO{Ú pkflw cfh ef]ln g]kfndf bg'jf/ hfltx?n] klg cfkm\gf] gfdsf] k5fl8 n]Vg] u/]sf] kfOG5 eg] ef/tdf a+ufnsf] sltko a+ufnL, pQ/f+rnsf] u8jfnL / k+hfasf] sltko k+hfaLx?n] klg …/fO{Ú n]Vg] u/]sf] kfOG5 . -;L=Pd= vDj" , gfDrL, blIf0f l;lSsd, @))%M ……/fO{ sf] x'g\ ?Ú, k]h !) / !!_
· lsk6 rnfpg] d'Vo zf;ssf] kbnfO{ /fO{ elgGYof] . k[YjLgf/fo0f zfxsf] x:tfIf/Lt nfndf]x/åf/f /fO{ kb k|fKt ePsf] lyof]] / /fO{nfO{ pk/fhf ;/xsf] clwsf/ k|fKt lyof] . /fO{sf] d[To' ePkl5 /fO{sf] 5f]/f h]7f /fO{ x'g kfpbYof] eg] c? 5f]/fx? rflx /}tL x'GYof] / pgLx?nfO{ lhdL elgGYof] . @)!^ ;fn;Dd n]lvPsf] k'/fgf] sfuh kqdf zf;snfO{ /fO{ / /}tLnfO{ lhdL n]lvPsf] kfOG5 . /fO{ kb k|fKt JolQmnfO{ /fO{dfq elgb}gYof], lhDdfjfn, tfn's, ku/L klg eGg] ul/GYof] .
/fO{n] lsk6df zf;g ubf{ cfly{s sf/f]jf/ ldnfpg] JolQm /fVby], h;nfO{ sf/jf/L elgGYof] . n]vfk9Lsf] sfd ug]{ ;lrjnfO{ åf/] eGg] ul/GYof] . /fO{n] /}tLx?jf6 lt/f] p7fP/ s]Gb| ;/sf/4f/f tf]lsPsf] s'g} lglZrt :yfg cyf{t dfn sfof{nodf j'emfpg / Hofg ;DjGwL d'4f hfx]/ ug{{ kb{Yof] . cGo s'/fsf] nflu ;Dk"0f{ lg0f{o ug]{ clwsf/ /fO{nfO{ k|fKt lyof] . /}ltx? 3/nf}/L p7]/ /fO{sf] v]tLkftL nufO{ lbg / p7fO{ lbg ;3fpg' hfg' kb{Yof] . /}tLn] cfkmgf] hUufsf] lt/f] j'emfp+bf lt/f] j'emfpg hfg / cfpg /fO{nfO{ jf6f] vr{ lbg' kb{Yof] . -e"kWjh yf]d/; s'n'ª ;+lIfKt kl/ro, @)%) k]h &_ tyf -e"kWjh yf]d/f];\ s'n'ª ;f+:s[lts cWoog @)%& k]h #*_
· bz}+sf] gjdLsf] lbg /}tLx? 3/nf}/L p7]/ lhDdfjfn -/fO{_ sf] 3/df e]nf eO{ dfn>L kf7 u/L /f+‘uf, jf]sf / efn] dWo] s'g} Ps sf6L b'uf{ ejfgLnfO{ jnL r9fpg] rng lyof] . jnL r9fPsf] /utjf6 k}tfnf / xts]nfsf] 5fk b}nf]sf] lz/fgdf nufpg' kg]{ tyf df/ xfGbf e?jf jGb"s k8\sfpg] rng klg lyof] . bzdLsf] lbg /fO{sf] xftsf] 6Lsf yfKg cfp+bf /}tLx?n] cfkm\gf] hftcg';f/sf] sf];]nL lnP/ cfpg' kg]{ rng lyof] h:t} M If]qL jfx'gn] bxL /f]6L, z]kf{n] cfn'sf] k]?Ëf], u'?Ë, du/, tfdfª, lhdL -lhdbf/_ cflbn] hf‘+8 /S;L /fO{nfO{ r9fpg' kg]{ x'GYof] . klxn] bz}+df df/ xfGg] rng /fO{sf] 3/df dfq lyof], /}tLsf] 3/df lyPg . /}tLn] cfkm\gf] 3/df l6sf nufpg' gnufpg' rflx+ :j]R5fdf e/ kb{Yof] . -e"kWjh yf]d/f];\ s'n'ª ;f+:s[lts cWoog @)%& k]h *%_ .
· /fO{ k|yf pGd"ng x'g' eGbf klxn] Bf}l;/], e}nf] v]Nbf /fO{sf] 3/jf6 z'? ul/GYof] . s'n'ª ;dfhdf ltxf/df efO6Lsf nufpg] rng klxn] lyPg . j"9f kfsfx? clxn] klg efO{6Lsf nufpb}gg\ -e"kWjh yf]d/f];\ s'n'ª ;f+:s[lts cWoog @)%& k]h *^_
· Gofo M s;}sf] wgdfn xfgL gf]S;fgL ug]{, z/L/df wSsf k'¥ofpg] / ufnL j]OHhtL ul/Psf] cj:yfdf /fO{ ;dIf hfx]/L ug{ kfOg] Joj:yf lyof] . s'g} klg sf/0fjf6 b'O{ Jolqmx? jLr kg]{ em}emu8fdf Gofo cGofo 5'6\ofpg /fO{sf] cWoIftfdf srx/L j:bYof] . /fO{ pkl:yt gePsf] srx/L j}wflgs dflgb}gYof] . -e"kwjh yf]d/f];\ s'n'ª ;f+:s[lts cWoog @)%& k]h (*_
· lsk6leq /x]sf k|fs[lts ;|f]tx? /fO{sf] :jLs[lt lnO{ /}tLn] pkef]u ug{ kfpg] Joj:yf lyof] -e"kWjh yf]d/f];\ s'n'ª ;f+:s[lts cWoog @)%& k]h !)!_
· …/fO{Ú eg]sf] hft xf]Og, …kbÚ xf] . /fO{sf] efiff / ;+:s[lt st} e]l6b}g . s;}n] /fO{sf] efiff jf ;+:s[lt eg]/ s]xL lqmofsnfk b]vfp+5 eg] To;leq jfGtfjf, rflDnª, ;fDkfª, s'n'ª, vflnª, y'n'ª, cflbdWo] s;}sf] efiff, /Llt–l/jfh n's]sf] x'G5 . -lvndfg jflw/Ln] lbPsf] cGtjf{tf, ;'St'd\, jif{ &, c+s @, r}q @)%&, kfgf !%_
· …/fO{Ú kbjL ePsf] s'/f ljleGg zJbsf]ifx?df klg kfOG5 . g]kfnL a[xt\ zJbsf]zsf cg';f/ æ/fO{Æ zJbn] k|frLg g]kfnL efiffdf /fhfnfO{ -ljz]iftM s0ff{nL k|b]zsf_ j'emfp+b5 . dof{bfsf nflu lbOPsf] Ps ku/L . k|frLg sfndf dfnkf]t jf lt/f]e/f] p7fpg] Ps kbflwsf/L elgPsf] 5 .
· 8f= l8NnL/fd bfxfnsf] @)^@ ;fn ;fpg @% df /fhwfgL b}lgssf] k]h $ df k|sflzt n]v cg';f/ g]kfnsf ls/fltx?df /fO{sf] Oltxf; @%) jif{ eGbf sd /x]sf] / of] ;]g /fhfx?n] k"j{ ljho u/]kl5 ls/f+t k|b]zsf s]xL d'Vv]nL k|d'vx?nfO{ /fo kbjL lbPsf lyP / Tof] /fo kbjL g} kl5 uP/ /fO{ jGof] . t/ /fO{ leq ljleGg hfthfltx? s'n'ª, jGtfjf, rfdlnª, nf]xf]?ª, vflnª cflb kb{5g\ . hf] eflifs ;f+:s[lts lx;fjn] Ps csf{df Psbd} km/s 5g\ . kbjL hf]8]/ dfq /fO{ Pp6f ;d"x jg]sf] b]lvG5 cflb pNn]v 5 .
ls/ft e"dLsf ls/ftLx?n] dfq ge} cGo hft÷hfltsf JolQmx?n] klg …/fO{Ú kb rnfPsf] b]lvG5 . ;f]n'v'Dj' lhNnfsf] ;f]Qf] -;f]tfª_ sf lzjjxfb'/ / bLkjxfb'/ j:g]tx?n] klg …/fO{Ú ku/L kfPsf lyP .
cf]vn9'+uf /ftdf6]sf 6]sdfWjh sfsL{, t]hk|;fb sf]O/fnf klg /fO{ lyP . 8f]Nkfdf /f]sfof If]qLx?, hfh/sf]6df j:g]t If]qL /fO{ lyP . e"6fgdf uh{jxfb'/ u'?ª /fO{ lyP .
ls/ft /fO{ ofof]Vvfjf6 @)^@ j}zfvdf k|sflzt lgK;'ª c+s @@, jif{ !@, sf] -k]h %^_ ……/fO{ / ;'Aaf pkgfd ;DjGwdfÚÚ /fdrGb| /fO{n] -ofof]Svf lgK;'ª ;fs]nf ljz]iff+s, jif{ $ c+s @ jf6 ;fef/ u/L k|sfzgdf Nofpg' ePsf] n]vdf k[YjL gf/fo0f zfxsf !^ lk+l8 cl3sf k"vf{x? klg /fO{ ePsf] pNn]v 5 . olb /fO{ hflt xf] / of] ls/ftL d"nsf] x'GYof] eg], s] k[YjLgf/fo0f zfxsf k"vf{ ls/ft lyP t .
o;/L g} g]kfnsf t/fO{df j;f]jf; ug]{ ofbfj cflb hfltx? -/fox?_, gjnk/f;L, kfNkfdf du/, dsjfgk'/ tyf g'jfsf]6df bg'jf/, lnDj', ofVvf, ;'g'jf/, lh/]n, xfo', b/fO{, cflb hfltx?df klg /fO{ hf]l8Psf] kfOG5 . @)^$ ;fndf jf+s] If]q g+ @, dhkmf]jf6 ;+ljwfg;ef ;b:o -;efifb_ df r'lgPsf Pshgf ;b:o df]xDdb Ol:tofs /fO{ x'g'x'G5 . …/fO{Ú df hflto ljlzi6tf gePs} sf/0f cGo hfltx? jfx'g, If]qL, du/, bg'jf/, lnDj', ofVvf, xfo', b/fO{, lh/]n cflbdf /fO{ hf]l8Psf x'g\ . s'g} klg hfltdf csf]{ hfltsf] klxrfg ;lhn} hf]l8g ;Sb}g . h:t} u'?ªn] du/, lnDj"n] rflDnª, nfKrfn] tfdfª cflb h:tf cs}{ hfltsf] gfd em'08fPsf] kfOb}g .
hflto klxrfgsf ;DjGwdf ljleGg ljåfgx?n] lgDgfg';f/ kl/efiff u/]sf] kfOG5 M
· æhflt eg]sf] Pp6f ;femf efiff, Onfsf, cly{s hLjg / ;+:s[ltdf JolQmg] dg]fj}1flgs :jf?ksf] cfwf/df lgld{t Ps P]ltxfl;s ?kn] :yflkt l:y/ hg ;d'bfo xf] .Æ -hf];]km :6flng_
· æhfltutsf] cfwf/ eg]sf] dft[efiff xf] / of] x'g' kb{5, of] g} hflto :j–klxrfg xf] .Æ -8f= xs{ u'?ª_
· æhfltsf] klxrfgsf] klxnf] cfwf/ eg]s} ltgLx?n] af]Ng] efiff xf] . efiff ;+:s[ltsf] ;+afxs x'gfn] efiff afFr] hflt afRb5 .Æ -efiffzf:qL cd[t of]~hg_
· æcflbjf;Lx¿df lkt[e"ld, P}ltxfl;s lg/Gt/tf, dft[efiff nufotsf 5'§} ;f+:s[lts klxrfg / zflift eP/ /xg' k/]sf] h:tf ljz]iftfx¿dWo] s]xL jf ;a} x'g]5g\ .Æ -xf]h] cf/= dfl6{g]h sf]j]_
· æefiff / ;+:s[lt hftLo lrgf/L xf] . xf8=, df;' / /utjf6 dflg;sf] hft 5'6fpg ;lsb}g . efiff / ;+:s[lt eg]sf] hflt 5'6\ofpg] nId0f /]vf xf] . efiff / ;+:s[lt ;lsof] eg] hftLo cl:tTj ;dfKt x'G5 .Æ 1fgjxfb'/ jflb/L, cWoIf, s'n'ª ;+3, bfhL{nª M 5]nfDt'd\ @)^) df3, jif{ @, c+s #, kfgf !%_ .
cflbjf;L hghflt pTyfg /fli6«o k|lti7fg P]g @)%* sf] kl/R5b ! wf/f @ -s_ cg';f/ clbjf;L hghfltsf] kl/efiff lgDgfg';f/ u/]sf] 5 M
s_ cfk\mgf] dft[ efiff ePsf],
v_ k/Dk/fut /Lltl/jfh ePsf],
u_ 5'§} ;+:s[lts klxrfg ePsf],
3_ 5'§} ;fdflhs ;+/rgf / lnlvt jf clnlvt Oltxf; ePsf] .
g]kfn cflbjf;L hghflt dxf;+3sf] ljwfg cg';f/ lgDgfg';f/ kl/efiff u/]sf] 5 M
s_ cfk\mgf] 5'§} ;+:s[lts klxrfg ePsf],
v_ k/Dk/fut efiff, wd{, /Lltl/jfh / ;+s[lt ePsf],
u_ k/Dk/fut ;fdflhs ;+/rgf ;dgtfdf cfwfl/t ePsf],
3_ cfk\mgf] k/Dk/fut ef}uf]lns If]q ePsf],
ª_ lnlvt jf clnlvt Oltxf; ePsf],
r_ ;d'bfo leq xfdL efjgf ePsf],
5_ ;d'bfosf] cfw'lgs g]kfnsf] /fhgLlt / /fHo ;+/rgfdf lg0f{os e"ldsf gePsf],
h_ h;n] cfk"mnfO{ cflbjf;L hghflt eG5g\ .
cGt/f{li6«o >d ;+u7g dxf;lGw g+= !^( sf] cg';f/ M
s_ 5'§} efiff ;+:s[lt l/ltl/jfh ePsf] ;d'bfo
v_ ljz]if sfg"g jf lgodåf/f lgolGqt ;d'bfo
u_ ef}uf]lns ljho jf cf}klgj]zLs/0f jf jt{dfg /fHo ;Ldfsf] :yfkgf sfneGbf klxn]b]lv g} a;f]af; u/]sf ;d'bfo
ljZj a}+s sfof{Tds gLltx¿sf] d:of}bf cf]=kL] $=!) df pNn]v ePcg';f/ M
s_ cflbjf;L cNk;+Vos hghfltx¿
v_ /}yfg]x¿ kxf8L hghfltx¿
u_ ;'lrs[t hflt jf slanf ;d"xx¿
3_ :ki6, ;+s6u|:t ;fdflhs ;f+:s[lts ;d"xx¿
ª_ ljlzi6 cflbjf;L ;f+:s[lts ;d"xsf ;b:ox¿sf] :jMklxrfg / c¿n] klg To;nfO{ :jLsf/ u/]sf]
r_ lglZrt ef}uf]lns If]qdf a;f]af; jf k'Vof}{nL ynf] ePsf / tL If]q jf ynf]sf k|fs[lts ;|f]tx¿df ;fd'lxs nufj ePsf -ank"j{s o:tf] nufjaf6 ljd'vx¿nfO{ klg cflbjf;L dfGg ;lsG5_
5_ k|e'TjzfnL ;d"xsf] ;dfh / ;+:s[lt eGbf 5'§} k/Dk/fut ;+:s[lt, cfly{s, ;fdflhs jf /fhg}lts ;+:yfx¿ ePsf]
h_ d'n'ssf] jf If]qsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff eGbf a]Un} cflbjf;L efiff ePsf
dfly k|:t't ePsf cfwf/x?n] ls/ftLx?sf] klxrfg /fO{ gePsf] :ki6 ub{5 . hflto klxrfgsf nflu ;fd'lxs efiff, ;+:s[lt k|d'v cfwf/ dflgPsf] 5 . /fO{ Pp6f kbjL ePsf] sf/0f g} o;sf] s'g} efiff, wd{, ;+:s[lt 5}g . ls/ft cGt{utsf rflDnª, jGtfjf, nf]xf]?ª, jflxª, ofDkm", s'n'ª, cflb hfltx? cfkmg} efiff, ;+:s[lt, k/Dk/f ePsf hfltx? x'g\ .
o;sf/0f hflto klxrfgsf] cfwf/ gePsf] …/fO{Ú ku/LnfO{ hflt xf] elg hj/hl:t af]Sg' / o;k|lt uf}/j ug'{df s'g} t's b]lvb}g . g]kfn PsLs/0f;+u} /fHon] ls/ftLx?sf] k/+k/fut /fhgLlts ;+/rgf Wj:t u/L hj/hl:t nflbPsf] kb …/fO{Ú cGt{utsf] ;+/rgf / o; dfkm{t ul/Psf lxGb"s/0fsf sf/0f ls/ftL k"vf{x?n] cfkm\gf k|f0f;+u hf]l8Psf] efiff, ;+:s[lt eGg kfPgg\ . cfkm\gf klxrfg eGg kfPgg\ . pgLx?sf] dg slt /f]of] xf]nf . pgLx? s'g cj:yfdf af+r] xf]nfg\ . o;n] cfhsf] ls/ftLx?nfO{ klg kSs} kf]N5 . k"vf{x?n] ;[hgf u/]sf ;+:sf/ ;+:s[lt / pgLx?n] lbPsf gfd k|lt ua{ ub}{ ls/ftL klxrfgsf] ;+j4{g, k|j4{g ug'{ cfhsf] ls/ftLx?sf] st{Jo xf] . xf]Og eg] k"vf{x?sf] cfTdfn] ;/fKg]5 .